Milan Nedić nije rehabilitovan na sudu, ali jeste u većem dijelu javnosti, višedecenijskom propagandom koja ga je proglasila majkom i spasiteljem
Piše: Tomislav Marković
Najzad i jedna dobra vest! Viši sud u Beogradu odbio je zahtev za rehabilitaciju Milana Nedića, predsednika kvislinške vlade u vreme Drugog svetskog rata. Tvrdnja predlagača rehabilitacije po kojoj je “Milan Nedić lišen slobode bez sudske ili administrativne odluke kao žrtva progona iz političkih i ideoloških razloga” – odbačena je i označena kao netačna. Pa zašto su onda dežurni nezadovoljnici poput autora ovih redova i dalje nezadovoljni?
Odgovor je jednostavan – zato što je uopšte postojala mogućnost da Nedić bude rehabilitovan. Zato što je Zakon o rehabilitaciji sramna mrlja na licu Srbije. Zato što je po istom zakonu koji je Nedića zadržao u statusu kvislinga, rehabilitovan Draža Mihailović, njegovo suđenje proglašeno ništavnim, a samim tim vođa četničke bande oslobođen krivice za saradnju s okupatorom i silne zločine nad civilnim stanovništvom. I ne samo to, već je Draža proglašen antifašistom i predvodnikom pokreta koji se borio protiv fašizma.
Da je odluka o Nedićevom slučaju arbitrarna, pokazuje i to što je isti sud rehabilitovao Momčila Jankovića, ministra bez portfelja u Nedićevoj vladi. Da li to znači da je Janković sprovodio politiku koja je bila u suprotnosti s Nedićevom? Ne bi se reklo, bar sudeći po Uredbi o prekim sudovima iz septembra 1941. koja je predviđala da se kazni smrću svako ko “rečima ili delom ispoljava komunizam ili anarhizam, ili pripada organizaciji koja to ispoveda”. Jedan od potpisnika Uredbe bio je i Janković.
Problem sa Zakonom o rehabilitaciji je u tome što je odluka o tome da li je neko bio ratni zločinac, saradnik okupatora ili nevinašce – u potpunosti prepuštena volji sudije. A volja sudije je najčešće u direktnoj zavisnosti od takozvane “političke volje”, eufemizma iza kojeg se krije samovolja najmoćnijih političara na vlasti, u ovom slučaju Aleksandra Vučića i njegovog najbližeg okruženja. Kad je u pitanju Milan Nedić, očigledno je “neko odozgo” odlučio da je rehabilitacija Mihailovića, brojnih drugih četnika kao i nekih šrafova u Nedićevom aparatu sasvim dovoljna, te da ne bi trebalo preterivati s rehabilitacijama.
Milan Nedić nije rehabilitovan na sudu, ali jeste u većem delu javnosti, višedecenijskom propagandom koja ga je proglasila za “srpsku majku” i spasitelja “srpske biološke supstance”. I tu nikakve presude ne pomažu.
