Komemoracije i osveštavanja su glavne vijesti za ATV. Nasuprot tome, u dnevnicima TV1 teško je naći političke utjecaje
ATV: Gdje je nestao Sergej Lavrov?
12. – 18. septembar 2018.
OSVEŠTAVANJE TEMELJA SRPSKO-RUSKOG HRAMA: Događaj sedmice za ATV je bio dolazak Sergeja Lavrova u Banjaluku na osveštavanje srpsko-ruskog hrama i kulturnog centra. U prilogu Vanje Vasilić od 12. septembra govori se o velikim pripremama policije koja je poduzela sve bezbjednosne mjere, bez analize konteksta ove posjete. Samo dan kasnije, 13. septembra, ATV obavještava u kratkoj vijesti da je Sergej Lavrov, ministar inostranih poslova Rusije, odgodio posjetu, insinuirajući da je razlog vjerovatno „crna lista“ nepoželjnih Rusa (za koju Milorad Dodik tvrdi da postoji u institucijama BiH). Kako bi kompenzovali nedostatak priče o kontekstu odgađanja posjete, u nastavku slijedi prilog o posjeti ruskog gubernatora Poltavčenka iz Sankt Peterburga, kojeg je predsjednik RS-a odlikovao?! Ovdje se dešava slična priča kao u slučaju „Prilepin“ od prije nekoliko dana, gdje se prilično anonimnoj osobi iz Rusije daje mnogo prostora, dok druge bitne teme ne postoje. Forsiranjem priča o „srpsko-ruskom prijateljstvu“ ATV prati politički spin SNSD-a u kojem se Republika Srpska potpuno okrenula ruskoj strani, a zanemarila Njemačku i Evropsku uniju. Kao što smo napominjali i ranije, javni interes građana RS-a nije ono što nameće vladajuća struktura, tako da se ATV ovakvim potezima svrstava na jednu političku stranu. To se može vidjeti tretmanom teme o sankcijama koje su uvedene Nikoli Špiriću (SNSD): nisu se bavili analizom konteksta nego su samo prenijeli izjavu Nikole Špirića u kojoj on tvrdi da je na „crnoj listi, jer je ukazivao na probleme“. Na koje probleme konkretno misli, ATV nije ni pokušao da analizira.
Glavni događaj 17. septembra je osveštavanje temelja srpsko-ruskog hrama u Banjaluci, koji je ATV predstavio kao projekat od presudne važnosti za svakodnevni život građana, ne navodeći da je u svečanoj litiji učestvovao kontroverzni Vasilije Kačavenda. ATV je propustio da analizira kompletan projekat, jer je ostalo nejasno od kojih sredstava se finansira ovaj hram, te da li je opravdano graditi takvo nešto u ovom vremenskom periodu. Kao da je svaka odluka Vlade RS-a neupitna kada je ATV objašnjava: njihova nepogrešivost je pretpostavka koja se ne propituje.
VLADIKA GRIGORIJE ODUŠEVIO PAROHIJANE: U Centralnim vijestima od 15. septembra Nenad Knežević se javio uživo iz Dizeldorfa i najavio sutrašnje ustoličenje vladike Grigorija u tom gradu. Četiri izvora u ovoj najavi imaju samo riječi hvale, a prilog se završava riječima kako bi Milorad Dodik, predsjednik RS-a, trebao prisustvovati. Dan kasnije, 16. septembra, Grigorije je tema broj jedan, a u prilogu se odmah ističe da je svečanosti uspio da prisustvuje i Milorad Dodik. Nenad Knežević u promotivnom prilogu ističe kako je „vladika oduševio parohijane“, nakon čega slijedi anketa u kojoj sagovornici potvrđuju te tvrdnje. Ovakvi događaji su sve češći otkako je počela predizborna kampanja: komemoracije, prisjećanja, obilježavanja, ustoličenja. Ustoličenje vladike Grigorija nije pseudodogađaj u pravom smislu, što podrazumijeva da bi se trebalo izvijestiti, ali tematizovanje ovakve svečanosti čini da se prelazi granica u korist promotivne funkcije.
NASTAVAK DODIKOVE PROMOCIJE: Prošle sedmice smo konstatovali blagi zaokret ATV-a u pozitivnom smislu, dok se ove sedmice ATV vratio na staro. Promotivni blok predsjednika RS-a Milorada Dodika počinje 13. septembra, gdje je glavni akter u dva priloga: otkrivanje spomen-obilježja u Istočnom Sarajevu i posjeta Jahorini u kontekstu puštanja u funkciju jednog sistema za navodnjavanje vještačkog jezera. Posebno ističemo Dodikovu izjavu da će lično doznačiti 10.000 KM za pomoć u izgradnji kuće jednog bivšeg borca. U pitanju nije njegov lični novac nego budžet kabineta, koji je stavljen u funkciju lične političke promocije. Vrhunac promotivnih aktivnosti je tematizovanje osveštavanja crkve u jednom naselju u Banjaluci, što je samo platforma za političku promociju Milorada Dodika i Željke Cvijanović.
IZDVAJAMO:
ATV se nije detaljno bavio novim saznanjima u slučaju „Dragičević“. Objavili su samo jednu vijest o tome kako je potvrđena optužnica za dva policijska službenika. Konferencija koju je održao Davor Dragičević nije tema koju ovaj medij smatra relevantnom.
Ocjena: 2
TV1: Svi aspekti predizborne kampanje
12. – 18. septembar 2018.
KRITIČKI O PREDIZBORNOJ KAMPANJI: U Dnevniku od 17. septembra TV1 je utvrdio svoju poziciju kritički orijentisanog medija. Iako kroz cijelu sedmicu bilježimo odlične analitičke priloge, u ovom danu smo imali seriju analiza o predizbornoj kampanji i učinku političara. Prvo je emitovan prilog o analizama CCI-ja o neučinkovitosti vlasti na svim nivoima, bilo da su zakonodavni ili izvršni organi u pitanju. Građani su se mogli upoznati s konkretnim brojčanim vrijednostima neučinkovitosti. Nakon toga slijedi prilog Amire Jablan o neregularnostima u predizbornoj kampanji: dva izvora tvrde da nema razloga za sumnju u regularnost (Borjana Krišto i Maksida Pirić), dva poslanika u Parlamentarnoj skupštini BiH smatraju da postoji sumnja, dok je jedan izvor iz NVO sektora. Ovo zlatno pravilo odgovornog novinarstva je sredstvo kojim TV1 pravi iskorak u odnosu na neke druge medije – ne iznositi svoje stavove, nego pustiti izvore da sučeljavaju mišljenja, a građani trebaju sami da dođu do zaključka. Budući da politika ima i drugu, zabavnu i bizarnu stranu, Slađan Tomić je uradio prilog o nelogičnostima i bizarnostima u predizbornoj kampanji (analiza plakata, materijala i izjava političara).
NOVI HDZ-ov PLAN TERITORIJALNE PODJELE: Vijest dana 15. septembra je HDZ-ov plan podjele BiH, što samo po sebi ne bi trebalo biti čudno (jer političari svakodnevno izjavljuju upitne rečenice samo da bi privukli pažnju). Ova priča privlači dodatnu pažnju jer podjela na tri federalne jedinice i distrikt Sarajevo predstavlja njihov politički program u predizbornoj kampanji. Adisa Herco radi analitički prilog, u kojem analitičari Slaven Kovačević i Pejo Gašparević iznose suprotstavljene stavove: prvi tvrdi kako je to nemoguće zbog Dejtona, dok drugi uvjerava da to nije toliko nelogična ideja, jer je u saglasnosti sa Biskupskom konferencijom. Na kraju priloga je emitovana izjava Dragana Čovića, u kojoj on jasno govori da bi taj plan trebalo provesti odmah nakon izbora. Ovaj prilog smo izdvojili kao primjer dobre odluke da se tematizuje jedna, na prvi pogled, svakidašnja situacija u bh. politici. Međutim, jedno je imati nerealna očekivanja, a drugo planirati teritorijalnu preraspodjelu.
ŠTRAJKOVI I NEZADOVOLJSTVO GRAĐANA: TV1 je na visini novinarskog zadatka kada su u pitanju životne teme u BiH. Ove sedmice posebno izdvajamo izvještavanja o različitim štrajkovima i njihovim najavama širom BiH. U Dnevniku od 12. septembra Amira Jablan analizira štrajk ljekara u FBiH, a Slađan Tomić izvještava o upozorenjima prosvjetnih radnika iz Sarajeva. U ovom prilogu je identifikovan problem neslaganja između različitih sindikata, što je tematizovano odmah u narednom prilogu. Sindikat policije u Unsko-sanskom kantonu je takođe najavio štrajk upozorenja, dok je Muriz Memić (jer nema pomaka u slučaju smrti njegovog sina) najavio nove proteste. Ovaj tip priloga je nastavljen tokom cijele sedmice na TV1, što je znak da ovaj medij nije platforma za politički marketing određenih političkih opcija.
IZDVAJAMO:
U Dnevniku od 13. septembra Vahidin Mujagić istražuje priču o navodnom povećanju broja uboda stršljenova, konsultujući eksperte koji objašnjavaju da nema mjesta panici, odnosno da taj broj nije iznad prosjeka za ovo doba godine. Na ovaj način se doprinosi smanjenju panike kod građana.
Ocjena: 9
Komparativna analiza:
ATV konstantno emituje priloge kao da su spremljeni u medijskom timu SNSD-a, dok na TV1 dominiraju analitički prilozi. To se jasno vidi u forsiranju ATV-a da bespogovorno prenosi sve (pseudo)događaje u kojima su glavni akteri Vlada RS-a ili Milorad Dodik; s druge strane, TV1 prenosi događaje koji su realni problemi građana (protesti, štrajkovi, nezadovoljstva). Takođe, primjetno je da se tokom predizborne kampanje intenziviraju komemoracije, osveštavanja i slično u RS-u, što za ATV predstavlja povod za glavne vijesti. TV1 je mnogo oprezniji, ne dopuštajući da se agenda političke partije nameće kao medijska.
