Karakteristika dezinformacija i lažnih vijesti je da se one najčešće plasiraju bez jasno navedenog izvora vijesti, uz pristrasno i neobjektivno izvještavanje. Regionalna analiza medijskog izvještavanja, koju je od 14. maja do 10. juna sprovela CRTA pokazala je da je više od trećine medijskih objava u Srbiji o EU, SAD i Rusiji bez navedenog izvora, što je osnov za potencijalne dezinfomacije.
U Makedoniji je najveći procenat medijskih objava – 43% na ovu temu sa citatima neimenovanih izvora. U Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini zabilježen je značajno niži broj objava bez navođenja citata. Analiza je predstavljena na otvaranju međunarodne konferencije „Da li gubimo bitku sa dezinformacijama“ u organizaciji Istinomera, prvog fact-checking portala u regionu.
Zastupljenost neutralnog i pristrasnog pozitivnog medijskog sadržaja ka Evropskoj uniji u Bosni i Hercegovini, Makedoniji i Crnoj Gori varira između 19 i 25% medijskih objava. U Srbiji dominira EU neutralni sadržaj (27%), dok je EU pristrasno pozitivno usmjerenje medijskih objava značajno niže u odnosu na ostale države (15%) i gotovo jednako pristrasno pozitivnom usmjerenju objava prema Rusiji (14 odsto).
Fenomen dezinformacija i lažnih vijesti nije nov, ali brzina kojom se one danas šire i utiču na kreiranje javnog mnijenja, stavlja ovu pojavu u žižu interesiranja. Istraživanje „Eurobarometra“ pokazuje da građani Evropske unije smatraju da su dezinformacije i lažne vijesti problem u njihovim zemljama. Isto istraživanja pokazalo je da skoro 85% građana smatra da su dezinformacije i lažne vijesti problem za demokraciju. Građani prepoznaju medije kao prve u borbi protiv dezinformacija (45%), zatim donosioce odluka i institucije – 39%, a čak više od trećine (32%) smatra da građani mogu da doprinesu u ovoj borbi.
Kako se boriti protiv dezinformacija u 21. vijeku i da li tradicionalni mediji mogu i kako da odgovore na te izazove teme su konferencije Istinomera. Na konferenciji učestvuju predstavnici domaćih i stranih medija Radio-televizije Srbije, „Blica“, N1, BBC Srbije, „Dojče velea“, litvanskog portala „Delfi“. Na konferenciji se predstavljaju i primjeri inovativnih i aktuelnih pristupa u borbi protiv dezinformacija i lažnih vijesti iz različitih dijelova svijeta poput najuspešnijih svjetskih projekata iz oblasti medijske pismenosti.
Istinomer je prvi fact-checking portal u regionu koji se od 2009. godine bavi provjerom činjenica kroz ocjenjivanje izjava javnih zvaničnika i političara, kao i kroz analize važnih društvenih i ekonomskih pitanja.
Cjelokupnu analizu u okviru medija monitoringa možete vidjeti OVDJE.
