Iako društvene mreže već mjesecima uklanjaju sadržaje, grupe, stranice i profile koji se dovode u vezu sa teorijom zavjere QAanon, na prostoru zapadnog Balkana i dalje se mogu naći pojedinci, ali i stranice koje i dalje šire ove teorije.

“Oluja dolazi”, “Gdje ide jedan, idemo svi”, “Veliko buđenje” samo su neki od slogana koji se mogu naći na računima koji se dovode u vezu sa QAnonom.

Jedna od ranije ugašenih grupa zove se „QAnon Balkan” i do gašenja je brojala 8.700 članova. U opisu stranice, kojoj se sada može pristupiti jedino preko historije koju je zapamtio Google, navodi se da se “Qanon Balkan” bori za širenje ideja Q u cijelom našem regionu, i za borbu protiv novog svjetskog poretka i satanista, oličenih u takozvanoj ‘dubokoj državi’”.

Inače „duboka država“ je fraza koja se koristi za označavanje profesionalaca u strukturama vlasti, koji ostaju u državnim aparatima nezavisno od političkih promjena.

Na stranici stoji da su administratori locirani u nekoliko gradova Hrvatske, Srbije, Crne Gore, Slovenije i Bosne i Hercegovine. U posljednjem postu koji je objavljen 8. septembra, kao problemi “s kojim se suočavaju građani” navedeni su: “krađa beba iz porodilišta, oduzimanja djece od roditelja zbog suludih razloga, obavezna vakcinacija, GMO hrana, 5G mreža i, mini hidroelektrane (MHE)”.

Još uvijek aktivna stranica zove se „BalkAnon“ i u svom logou ima crveno slovo „Q“. Nastala je 3. oktobra i administrira se iz Srbije.

U trenutku pisanja ovog teksta, stranica ima nešto više od 500 pratilaca. Na postu objavljenom 3. oktobra, navodi se da je „BalkAnon“, između ostalog, protiv „obavezne vakcinacije, migrantske invazije, globalizma, čipovanja, pedofilije, MHE, 5G“.

Pored stranice, aktivna je i grupa sa istim imenom koja ima preko tri hiljade članova. Administratori i moderatori su osobe iz Srbije, Hrvatske, ali i Izraela. I grupa, kao i stranica ima isti logo sa crvenim Q slovom.

Iako na stranici navode da „QAnon pokret ne podržava, promovira niti tolerira nikakav vid nasilja“, u drugom postu koji je naslovljen kao „Etički kod QAnona“, se, između ostalog navodi: „Mi smo patrioti – Očistit ćemo naše države od šljama“, „Mi smo sloboda – oslobađamo porobljene umove“, „Mi pobjeđujemo – Znamo kako se završava. Bog pobjeđuje“.

U toku rada na ovom tekstu jedan od ličnih profila kojima smo se inicijalno javili zbog objava u kojima su se potpisivali sa Q, u međuvremenu je nestao. Facebook je ranije donio odluku kojom su proširili svoju politiku koja se odnosi na opasne pojedince i organizacije, kako bi uključili kako kažu “militarizirane društvene pokrete i mreže teorija zavjere koje podstiču na nasilje poput QAnona”.

U odgovoru koji je RSE dobio od Facebooka, navodi se da je ova kompanija u augustu pooštrila politiku prema opasnim pojedincima i organizacijama koji šire teorije zavjere, među kojima je i QAnon.

– Od tada smo identificirali više od 600 militariziranih društvenih pokreta, uklonili smo oko 2.400 stranica, 14.200 grupa i oko 1.300 naloga na društvenoj mreži Instagram, a naknadno smo uklonili 1.700 stanica, 5.600 grupa i oko 18.700 Instagram naloga koji predstavljaju QAnon – kažu u Facebooku.

Prema njihovim riječima, Facebook stranice i grupe protiv kojih su preduzete ove mjere uglavnom su locirane u Sjedinjenim Američkim Državama, ali dodaju da se jedan broj njih nalazi u zemljama širom svijeta, između ostalog i na Balkanu.

– Nastavit ćemo da identificiramo dodatne stranice, grupe i Instagram naloge na svim jezicima i pregledat ćemo ih u skladu sa našom ažuriranom politikom – kažu u Facebooku.

Ova kompanija je 21. oktobra saopćila da će korisnike koji pretražuju pojmove u vezi sa QAnonom na toj društvenoj mreži i Instagramu ubuduće preusmjeravati na pouzdane izvore iz Globalne mreže za ekstremizam i tehnologiju (GNET), akademske istraživačke mreže Globalnog foruma za borbu protiv terorizma.

Obzirom na novu politiku Facebooka, brojne grupe i stranice koje su imale Q u imenu su ukinute. No, i dalje su aktivne one sa drugim imenima koje primarno dijele antipandemijske teorije.

Iako nemaju naznake QAnona, ove grupe i stranice imaju objave u kojima se spominje QAnon, kao i postove sa istim hashtagom. Od marta ove godine na Facebook stranicama je zabilježeno više od 7.000 interakcija koje se dovede u vezu sa terminom QAnon, a koje su primarno registrirane u BiH, Srbiji i Crnoj Gori.

Jedna od njih je i javna, još uvijek aktivna grupa Anon Balkanika, sa 434 člana, kreirana u junu 2018. godine pod nazivom “Tajanstvene priče Balkana”, da bi potom u oktobru iste godine promijenili naziv u Anon-Balkanika. Prema podacima dostupnim na Facebooku, lokacija grupe je u Beogradu.

Na Facebooku je aktivna i grupa „Nulta tačka“, čiji je logo stiliziran u obliku slova „Q“. Stranica broji više od devet hiljada pratilaca i kreirana je 25. juna. Stranica također u opisu ima link ka istoimenoj web stranici, međutim, kako se vidi, ona je suspendirana.

Ranije ove godine mediji su objavili interni dopis američkog Federalnog biroa za istraživanje (FBI) u kojem se navodi da bi političke teorije zavjera “veoma lako” mogle motivirati domaće ekstremiste da se uključe u kriminalne i moguće nasilne radnje.

Ova njihova procjena zasnovana je na primjerima osoba koje su počinile napade ili ih planirale, a koji su povezani sa njihovim uvjerenjima utemeljenim na zavjerama. Među primjerima osoba koje su poduzele stvarne radnje nalazi se i par osoba koje su, kako se navodi, u dopisu bile pristalice QAnona.

Nakon blokiranja na Facebooku, Twitteru i drugim mrežama pristalice QAnona preselili su se, djelomično, na druge platforme, poput Telegrama.

Tako su na ovoj mreži aktivne grupe iz Njemačke, Austrije, Rusije, ali i grupe Qanon Balkan i Qanon Bosna koje imaju dva, odnosno, jednog pretplatnika.

Na Telegramu je aktivna i grupa “BalkAnon”, gdje je kreirana 29. oktobra i ima tek sedam članova. Ipak, neki od videa koji su podijeljeni su već blokirani na YouTube platformi.

Podstaknuti idejom da blokiranja velikih društvenih mreža znače cenzuru, QAnon pratioci širom svijeta sele se i na mreže poput Parlera koji je popularan među desno orijentiranim osobama, ali i na Gab, mrežu na kojoj se navodi da je “mjesto slobode govora online i mjesto gdje korisnici oblikuju svoje iskustvo.”

Uprkos brisanjima računa, blokiranju objava i dalje veliki broj ljudi nastoji dijeliti ideje koje graniče s teorijama zavjere.

Izvor: Cijelo istraživanje na RSE