Sedam dana je prošlo do početka predizborne kampanje za lokalne izbore zakazane za 2. oktobar. Kandidati za gradonačelnike i opštinska vijeća već su iskoristili različite načine da se predstave javnosti i pojave u medijima. Mnogi od njih odlučili su se i za kampanje na društvenim mrežama i te kampanje su međusobno različite, a opet slične, na isti način na koji su različita, a opet slična i njihova predizborna obećanja.

U ovom tekstu odlučili smo da poklonimo pažnju virtualnim kampanjama koje vode neki kandidati za (grado)načelnike. Kriterij za odabir bili su kandidati koji su već bili politički aktivni i obavljali neku političku funkciju. Nakon analize i selekcije odlučili smo se za: Semira Efendića, Salmira Kaplana, Samera Rešidata i Igora Radojičića.

Samer Rešidat, bivši DF-ov ministar kulture i sporta Kantona Sarajevo, kandidat je za načelnika sarajevske opštine Centar. Ovaj “najmenadžer regiona jugoistočne i srednje Evrope za uspješno poslovanje i vođenje kompanija iz oblasti turizma”, kako mu stoji na FB stranici, veoma je aktivan od prvog dana kampanje. Otpočeo ju je sa Zemaljskim muzejom, koji navodi kao “simbol za novi početak” i za čije otvaranje u septembru 2015. godine isključivo navodi vlastitu zaslugu. Pri tome ni u jednom trenutku ne spominje građansku akciju ”Ja sam muzej”, kao ni druge političare koji su imali istog (ili mnogo većeg) udjela u otvaranju od njega, a čak je i kampanju otpočeo u Botaničkoj bašti muzeja. Potom dijeli dnevnik Face TV-a (čiji je poziv za nastup Damir Nikšić odbio jer, kako kaže, košta 6.000 KM) u kojem je gostovao već 2. septembra i u kojem ističe kako je načelnička pozicija menadžerska i šta sve namjerava uraditi, a nakon toga svaki mu je naredni status posvećen određenoj predizbornoj aktivnosti. Tako razgovara sa sugrađanima na ulici, iskazuje patriotizam bodreći reprezentaciju ili ponovo izdvaja neke stavke koje je iznio tokom gostovanja u dnevniku.

Semir Efendić, sadašnji načelnik opštine Novi Grad i ponovni kandidat SDA za tu poziciju, za razliku od Rešidata, ne smatra da je potrebno da se na FB fokusira na predizborna obećanja i ne trudi se aktivirati od samog početka kampanje. Radije pušta da “djela govore” za sebe i stranicu ažurira postavljanjem akcija koje su trenutno aktuelne u opštini (ili su već realizovane), kao što je postavljanje semafora ili obnavljanje podvožnjaka. Jasno je, naravno, da se to radi budžetskim novcem i da bi takve akcije bile neophodne, nezavisno od načelnika, ali svaki od tih statusa prate egzaltirani komentari ljudi/botova. Oni nekritički hvale njegovo dosadašnje načelnikovanje i poručuju da će i na sljedećim izborima glasati za njega jer “nema boljeg načelnika”. Stiče se utisak da iza održavanja profila stoji uigrana mašinerija i da se svi komentari strogo kontroliraju, a načelnik se ni ne trudi da se “prodaje”, nego pušta simboliku i moć koje ima njegova stranka da govore za njega. Jedini komentar koji je napisao (a bolje bi bilo da nije), 8. septembra, predstavlja žestoko, u suštini karikaturalno negodovanje zbog odbijanja skupštine Kantona Sarajevo da školu nazove po Mustafi Busuladžiću, kojeg smatra “jednim od najvećih bošnjačkih intelektualaca u historiji”!

U poređenju s njim, FB profil Igora Radojičića, kandidata za gradonačenika Banje Luke, iako je narodni poslanik SNSD-a i iza njega stoje moć i uigrana mašinerija, pokazuje veći trud i sadrži “individualizirani pečat”. Pored njega, Radojičić koristi i Twitter i ličnu web stranicu za vođenje kampanje, pri čemu su sva tri izvora ažurirana, a Twitter i FB redovno sinhronizovani. Već opisom s Twittera – “narodni poslanik (ali ne onaj Nušićev)” – Radojičić koristi priliku da se približi “običnoj Twitter populaciji” i pokaže da, pored političkih ima još neke kvalitete. Drugi dan kampanje Radojičić bere jabuke, a treći pravi džem od njih, o čemu svjedoče foto zapisi koji su ravnopravni s predizbornim aktivnostima. Iako mu je sami početak kampanje obilježen nastupom i fotografisanjem s Dodikom, stiče se utisak da Radojičić nastupa i neovisno od njega i česti su komentari koji hvale Radojičića i poručuju da će glasati za njega, istovremeno kritikujući Dodika i poručujući da ga je dosta. U narednim danima Radojičić posjećuje fabriku obuće, taksiste, odbojkaški klub, bavi se problemom zelenih površina, nastupa u duelu s Čavićem i o svemu tome obavještava informativno, ne stavljajući sebe u prvi plan. Može se zaključiti da je ovo primjer jedne veoma inteligentno vođene kampanje na društvenim mrežama.

Salmir Kaplan, nekadašnji SDA-ov ministar kulture i sporta FBiH, svojoj nominaciji za gradonačelnika Stoca, ispred Inicijative za nezavisni Stolac, na svom FB profilu nije pristupio ozbiljno kao prethodni kandidati. Iako umjesto njegove fotografije na profilu stoji znak Inicijative, na stranici osim rijetkih podjela aktivnosti same Inicijative nema nikakvih njegovih izvještaja o predizbornoj aktivnosti. Što se tiče stranice Inicijative, ona se ažurira, ali nije fokusirana na predizbornu kampanju svog predstavnika Kaplana već na aktivnosti koje se svode na kritiku dosadašnje HDZ-ove politike u ovoj opštini i pozive građanima izvan Stoca da se prijave na glasanje u toj opštini. Ni s te stranice, ni s Kaplanovog FB-a ne saznaje se ništa o njegovoj političkoj platformi i konkretnim mjerama, nego se sve završava kritikom dosadašnje politike. Najkonkretniji sadržaj koji je Kaplan podijelio, a tiče se njegove kandidature, bio je nastup u dnevniku TV1, ali postavljen je 12. augusta, što je znatno prije otpočinjanja predizborne kampanje.

Iako su prethodno pobrojani načini vođenja kampanje međusobno neujednačeni po kvalitetu i efektu, njihova uporedba s profilima nezavisnih kandidata koji do sad nisu bili politički aktivni, kakvi su, npr., Konstantin Savić – kandidat za načelnika Teslića, Vlastimir Mijović i Damir Nikšić – kandidati za načelnika opštine Centar, ide u korist gore predstavljenih. Iako je Savić iskoristio društvene mreže i zahvaljujući njegovim snimcima s YouTubea za njega se i pročulo, njegova se aktivnost na FB-u uglavnom svodi na dijeljenje tih snimaka i reakcija koje su drugi imali na njih, pri čemu je prisutan komičan efekat. Vlastimir Mijović već odavno novinske tekstove objavljuje na svojoj stranici, svjestan je utjecaja interneta i FB-a, te ih koristi i za kampanju. Međutim, njegova se predizborna aktivnost više zasniva na kritičkim tekstovima koje piše, nego na nekoj strateški vođenoj kampanji na profilu. Damir Nikšić također koristi svoj profil za kampanju, ali njegova stranica nije primarno fokusirana na nju i teško je izdvojiti od drugih sadržaja koje objavljuje. Prema tome, može se zaključiti da kandidati koji iza sebe imaju podršku političke stranke, novac i razrađene strategije kampanje i društvene mreže koriste uspješnije od onih koji to nemaju.