Izvještaj Evropskog parlamenta koje se bavi korištenjem Pegasusa i drugog sličnog softvera za špijuniranje građana širom Evrope zaključilo je da je ta tehnologija korištenja kao ‘sastavni dio’ sistema za kontrolu građana.
Nizozemska europarlamentarka koja je koordinirala istraživanje upotrebe špijunskog softvera kao što je Pegasus Sophie in’t Veld kazala je to brzo postaje evropska stvar, jer su vlade četiri zemlje Poljske, Mađarske, Grčke i Španije optužene za korištenje tog ili sličnog špijunskog softvera protiv vlastitih građana.
Izvještaj, čija je privremena verzija objavljena ove sedmice, navodi Kipar kao još jednu zemlju koja potencijalno koristi tu tehnologiju.
Špijunski softver Pegasus i Predator može se infiltrirati u telefone, izvlačiti podatke iz njih, kao i omogućiti nadzor u stvarnom vremenu pomoću uređaja.
Poljska i Mađarska dobile su najkritičnije ocjene, a In’t Veld tvrdi da je u te dvije zemlje korištenje špijunskog softvera “sastavni dio” sistema osmišljenog za “kontrolu, pa čak i tlačenje građana”, posebno kritičara vlade, opozicije, novinara i zviždača.
U slučaju Poljske, čiji je izvještaj najduži, autori zaključuju da je korištenje špijunskog softvera moglo uticati na rezultate i nacionalnih izbora i izbora za Evropski parlament.
Prema ranijim nalazima Citizen Laba Univerziteta u Torontu, internetskog nadzornika koji je istraživao korištenje vojnog špijunskog softvera izraelske kompanije NSO Group autoritarnih vlada, jedna od najintenzivnije špijuniranih meta u Poljskoj bio je opozicioni senator Krzysztof Brejza, koji je 2019. godine (kada se provodio nadzor) vodio izbornu kampanju glavne opozicione Građanske platforme.
Te je godine Poljska organizirala i parlamentarne i evropske izbore.
– Šokantne su hipoteze da je stvoren sistem ugnjetavanja kako bi se eliminirali aktivisti opozicije koji su neugodni za vlast ili da bi se uticalo na izbore – rekao je Brejza za radio TOK.FM, komentirajući izvještaj Evropskog parlamenta.
Izvještaj također kritizira politizaciju pravosudnog sistema u Poljskoj, gdje su državne institucije provodile nadzor bez ikakvih provjera i ravnoteže, što je dovelo do proizvoljnog hapšenja građana bez prava na privatnost.
Nijedan novinar do sada nije imenovan kao navodna meta špijunskog softvera u Poljskoj, ali su opozicioni političari, kao i tužitelji i advokati navedeni među metama u izvještaju Citizen Laba.
Izvor: Balkan Insight
