Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković najavio je na sjednici entitetskog parlamenta da će institucije tog entiteta tužiti SAD zbog prestanka rada zvaničnih internet stranica tamošnjih institucija.

Amerikanci su u sklopu sankcija zvaničnicima Republike Srpske blokirali zvanične internet stranice institucija ovog bh. entiteta, pa se posljednjih dana nije moglo ući na stranicu Vlade, predsjednika RS, Ministarstva unutrašnjih poslova…

Višković je u Narodnoj skupštini Republike Srpske otkrio da advokati koji zastupaju entitet već rade na tužbi, prenijeli su mediji.

“Srušili su nam stranice bez obavještenja, bez najave, bez dopisa u kojem to najavljuju oni su nam uskratili te usluge. Podnijet ćemo tužbu. Nažalost, moramo je podnositi u SAD-u, u njihovim sudovima. Naši advokati, koji zastupaju RS, rade na tome. Nanesena nam je šteta”, kazao je Višković.

On je najavio da će do kraja sedmice svi zvanični sajtovi Vlade RS biti “vidljivi”.

Stranice dostupne na domeni u Srbiji

Sedam dana nakon što su blokirane i izgubljene u internet prostoru, web stranice vlasti bosanskohercegovačkog entiteta Republike Srpske dostupne su na domeni susjedne Srbije.

Osim Vlade Republike Srpske (RS) i Ministarstva unutrašnjih poslova RS-a, danima nije bila dostupna ni web stranica Inspektorata, ali se od 1. novembra stranici može pristupiti na domeni .rs.

Stranica predsjednikrs.net također nije bila dostupna nekoliko dana, da bi se pojavila na domeni predsjednikrs.rs.

Pretragom javno dostupne globalne evidencije WHOIS, u kojoj se nalaze osnovni podaci gdje i kada su registrirane web stranice, vidljivo je da je nova domena vladars.rs registrirana u beogradskoj firmi Hosting Mania, koja se bavi uslugama web-hostinga.

Domenu vladars.rs kupila je banjalučka kompanija Prointer ITSS 26. oktobra, nezvanično je potvrđeno za Radio Slobodna Evropa (RSE) iz ove kompanije.

U zvaničnom pisanom odgovoru rekli su da je domena vladars.rs zakupljena preko Hosting Manije, “ali se ne hostuje na njihovim serverima”. Pretragom na stranici Hostingchecker, vidljivo je da je hosting server Telekom Srpske, telekomunikacijski operater sa sjedištem u Banjoj Luci, koji je u vlasništvu Telekoma Srbije.

Firma povezana s Dodikovim sinom

Kompanija Prointer ITSS je od početka 2022. sklopila više ugovora sa Vladom RS-a, pokazuju podaci u Registru javnih nabavki Bosne i Hercegovine.

U to je uključeno iznajmljivanje i održavanje internet linkova, održavanje data centra i infrastrukture informacionog sistema, te održavanje jedinstvenog informacionog sistema za registraciju poslovnih subjekata u Republici Srpskoj.

Iz banjalučke kompanije Prointer su na pitanje RSE o tome jesu li i u čije ime zakupili domenu rekli da “ne raspolažu cjelovitim informacijama o pitanjima koja su predmet interesovanja”.

Milorad Dodik, predsjednik RS-a, potvrdio je još 18. jula 2019. da njegov sin, Igor Dodik, sarađuje s Prointerom.

“Nije vlasnik, ni ovlašteno lice, ali jeste saradnik te firme”, izjavio je Milorad Dodik, tadašnji član Predsjedništva Bosne i Hercegovine, na sjednici Narodne skupštine RS-a.

Sa sestrom Goricom, Igor Dodik je stavljen na listu sankcija Ureda za kontrolu imovine stranaca (OFAC) američkog Ministarstva finansija 21. oktobra.

Registar stranice u SAD-u

Stranice Vlade RS-a bile su zakupljene pod domenom .net. Registrar za ovu domenu je američka kompanija Domain.com LLC sa sjedištem u gradu Tempe, u Arizoni.

Provjerom domene na registru Internetske korporacije za dodijeljena imena i brojeve (ICANN), vidljivo je da je domena vladars.net zakupljena 16. februara 2000. godine. Ažurirana je 24. oktobra 2023. godine, a datum isteka registracije je 16. februar 2025. godine.

Stranica je označena kao “clientHold” (zadržavanje klijenta). Prema ICANN-u, ovaj statusni kod govori registru domene da ne aktivira domenu u DNS-u (sistemu domenskih imena). To je “neuobičajen status koji se obično donosi tokom pravnih sporova, neplaćanja ili kada domena podliježe brisanju”.

Druga oznaka odnosi se na “clientTransferProhibited” (prijenos zabranjen) i ovaj kod govori registru domene da odbije zahtjeve za prenos domene s trenutnog registra na drugog.

Treći status je “clientUpdateProhibited” (ažuriranje zabranjeno) i on govori registru domene da odbije zahtjeve za ažuriranje domene.

Odgovor iz Ambasade SAD-a u Sarajevu

Iz Ambasade SAD-a u Bosni i Hercegovini za RSE su kazali kako “odgovorne međunarodne kompanije ozbiljno shvataju poštivanje i sprovođenje sankcija, te odbijaju da posluju sa sankcionisanim pojedincima ili entitetima”.

“Zabranjene su sve transakcije američkih pojedinaca ili kompanija koje uključuju imovinu ili su u korist sankcionisanih osoba ili kompanija”, naveli su iz Ambasade.

Domena .ba je nacionalna domena Bosne i Hercegovine od 1996. godine. Međutim, većina institucija Republike Srpske ne koristi bh. domenu, nego umjesto toga koriste .net, .org, ili .com domene.

Zvanične državne institucije Bosne i Hercegovine imaju domenu gov.ba, kao i institucije entiteta Federacija BiH.

Izvor: Al Jazeera Balkans