Sjedinjene Američke Države i nekoliko zapadnih zemalja osudile su “rastuće zlostavljanje” novinara i nezavisnih medija u Rusiji i pozvale vlasti da garantiraju slobodu medija.
– Ruske vlasti su ove godine sistematski hapsile novinare koji su izvještavali o skupovima organiziranim u znak podrške protivniku Kremlja Alekseju Navaljnom, i brutalno postupali prema njima – navodi se u zajedničkom saopćenju 18 zemalja.
Saopćenje Koalicije za slobodu medija potpisale su, uz SAD, Njemačka, Kanada, Francuska, Australija, Velika Britanija, Ukrajina, Sjeverna Makedonija, Češka, Danska, Island, Litvanija, Letonija, Holandija, Novi Zeland, Grčka, Slovačka i Slovenija.
U saopćenju se navodi da je sloboda medija od vitalnog značaja za efikasno funkcioniranje slobodnih i otvorenih društava i od suštinskog značaja za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.
Ruske vlasti su optužene da sve više razbijaju nezavisne medije, grupe civilnog društva, aktiviste za ljudska prava i druge, koristeći zakone o “nepoželjnim” pojedincima ili grupama, kao i zakon o takozvanim “stranim agentima”.
U saopćenju 18 zemalja navodi se da ruske vlasti nastavljaju da 2021. godine sistematski pritvaraju novinare i podvrgavaju ih oštrom tretmanu dok su izvještavali o protestima podrške zatvorenom opozicionaru Alekseju Navaljnom.
Dodaje se da su ruske vlasti na Krimu od marta držale dopisnika Radija Slobodna Evropa Vladislava Jesipenka i navodno su ga mučile u pritvoru. Jesipenko je 15. jula optužen za lažne optužbe i prijeti mu kazna do 18 godina zatvora.
Jesipenko, rusko-ukrajinski državljanin, priveden je pod sumnjom da je prikupljao informacije za ukrajinske obavještajne službe. Radio je na Krimu pet godina izvještavajući o društvenoj i ekološkoj situaciji prije nego što je pritvoren. Sud u Simferopolju ga je 15. jula zvanično optužio za posjedovanje i transport eksploziva.
Među posebno naglašenim slučajevima su i studentski časopis Doxa, čije prostorije su pretresene u aprilu u vezi sa “lažnim optužbama, a četiri urednika su tada bila podvrgnuta ozbiljnim ograničenjima slobode”, te racija ruskih vlasti 29. juna u stanovima članova redakcije istraživačke novinske web stranice Proekt, potez napravljen istog dana kada je stranica objavila istragu o navodnim koruptivnim radnjama ruskog ministra unutrašnjih poslova.
U saopćenju grupe od 18 država se također navodi da su ruske vlasti 8. oktobra primijenile oznaku “medijski strani agent” na međunarodni istraživački novinarski projekat Bellingcat, poznat po istrazi o trovanju Navaljnog.
– U nedvosmislenom nastojanju da Rusima onemogući pristup nezavisnom izvještavanju, ruska vlada je prošle godine uvela zahtjev za označavanje takozvanih “medijskih stranih agenata”. Od tada je RSE optužen za više od 600 prekršaja, što je rezultiralo kaznama u ukupnom iznosu od više od 4,4 miliona dolara – navodi se u saopćenju.
Sve više se čini da ruska vlada namjerava natjerati RSE da prekine svoje višedecenijsko prisustvo u Rusiji, kao što je već prisilila na zatvaranje nekoliko drugih nezavisnih medija posljednjih godina.
Osim toga, navodi se, vlasti su primijenile oznaku stranog agenta na nezavisne ruske medijske kuće koje djeluju unutar ili blizu granica Rusije.
– Iako je zabrinutost vezana za slobodu izražavanja i sigurnost novinara u Rusiji pojačana, ona nije nova. Solidarni smo s nezavisnim ruskim novinarima koji preuzimaju lični rizik u obavljanju svojih profesionalnih aktivnosti i poštujemo uspomenu na novinare koje je neustrašiv rad koštao života – dodali su.
U saopćenju se poziva Rusija da poštuje svoje međunarodne obaveze i obaveze u vezi s ljudskim pravima i da poštuje i osigura slobodu medija i sigurnost novinara.
Izvor: RSE
